Trẻ em là mầm non của nhân loại, là lớp người kế tục, của tương lai, nên công tác bảo vệ giáo dục cho trẻ cần được coi trọng, để bồi đắp cho chúng có đủ những yếu tố của thế hệ tương lai, và thân thể cường tráng, trí tuệ rồi dào, đạo đức phẩm cách cao, đó là chách nhiệm vinh quang của những người thầy thuốc, người mẹ, người bảo mấu.
Đối với việc bảo vệ và giáo dục trẻ em trung y đã tích luỹ rất nhiều kinh nghiệm, đã quán triệt tư tưởng phòng bệnh trong y học là ( chữa khi chưa bệnh ). Những hiểu biết về phương diện này các sách vở bàn về nhi khoa của các thời đại đều coi trọng, đối với việc bảo vệ và giáo dục trẻ em.
Về ăn uống dinh dưỡng của em trẻ thì sữa người là thích hợp nhất, nhưng phương pháp cho bú cần phái thích hợp với nhu cầu thực tế, đói quá, no quá, đều ảnh hưởng tới sức khủe của trẻ em.
Trẻ em vừa lọt lòng mẹ, trước hết dùng bông đã sát trùng lau sạch hết chất bẩn trong miệng. Tiếp đó, dùng cam thảo sắc đặc, cho trẻ mút, đồng thời cứ vài giờ là cho uồng một ít nước lọc âm ấm, khoảng 10 giờ sau mới cho bú, thời gian cho trẻ bú thường ban ngày 3-4 giờ một lần, ban đêm 6-8 giờ một lần, mỗi lần cho bú khoảng 15 đến 20 phút nên căn cứ vào tuổi của trẻ lớn hay nhỏ và tình hình cụ thể mà quyết định, để tránh tình trạng no quá, đói quá, no quá thì trớ sữa ra, nặng thì tổn thương đến đường ruột mà sinh ra tích trệ, đói quá thì khóc mãi không nín, lâu ngày anh hưởng tới dinh dưỡng, trở ngại cho sự phát trển của trẻ,
Người vú nuôi cần được chú ý về mặt ăn uống dinh dưỡng và thân thể khủe mạnh, cổ nhân nói ( mẹ ăn đồ nóng thì sữa nóng, mẹ ăn đồ lạnh thì sữa lạnh, mẹ bị bệnh thì con cũng bệnh, mẹ khủe thì con khủe) điều ấy nói rõ tình hình sức khủe của bà mẹ có ảnh hưởng rất lớn đối với trẻ đang còn bú. Đồng thời người vú nuôi cũng nên chú ý tu dưỡng tính tình, vì thất tình quá độ cũng ảnh hưởng tới số lượng và chất lượng của sữa, sách bảo hoạt tất yếu nói: trẻ mới sinh nên bảo người vú nuôi giữ gìn cẩn thận về thất tình lục dâm, kiêng ăn đồ xào rán ngọt béo thì sữa mới tốt, trẻ mới không sinh bệnh, nếu không thì âm dương mất thăng bằng, khí huyết xông bốc lên, sữa bị hư hỏng tất nhiên sinh ra mọi bệnh tật.
Về cách cho bú, trước tiên nên dùng nước lọc âm ấm, rửa đầu núm vú cho sạch mà nặn bỏ thứ sữa ngưng tụ ở đầu vú ra rồi mới cho trẻ bú, vì thứ sữa ngưng tụ ấy tương đói khó tiêu hóa, như sách thiên kim yếu phưng nói, mùa hè không nặn sữa nóng đi sẽ làm trẻ nôn mửa, mùa đông không nặn sữa lạnh đi sẽ làm cho trẻ ho và kiết lỵ. nếu trẻ nằm bú nên cho trẻ gối tay nên người vú nuôi để vú và đầu trẻ ngang nhau rồi sẽ cho bú thì trẻ không bị nghẽn sặc. lúc mẹ muốn ngủ thì đừng cho bú nữa vì sợ bú lấp miệng mũi lại không biết trừng no đói, cho bú khi ngủ đặc biệt chú ý không để cho vú vít lấp miệng mũi trẻ lại để đề phòng nghẹn thở.
Trẻ được trên dưới 6 thàng, ngoài việc cho bú ra, còn có thế dần dần cho ăn thêm các đồ ăn khác như cháo loãng, bột gạo hay mì v.v… trên dưới một năm thì nên cai sữa, nếu kéo dài thời gian cho bú mà không cho ăn các đồ ăn khác như gạo, mì, v.v… thì tỳ vị sẽ trở nên hư yếu, trung khí không mạnh, nếu người vú nuôi có thai thì nên cai sữa, sách Cổ kim y tông nói: mẹ có thai mà cho con bú, sẽ làm cho con gầy vàng đi.
Hết phần một
